بررسی جامعه شناختی بوروکراتیزاسیون حوزة علمیة قم با رویکرد وبری1 )فرآیندها، چالشها و موانع(

نهاد حوزة علمیه در طول حیاتش به صورت قابل توجهی در حوزه های مختلف بر جامعة ایران تأثیر گذاشته و از آن تأثیر پذیرفته است و بنابراین شایستة توجه جدی و تحلیل جامعه شناختی است. شواهد و قرائنی وجود دارد که به نظر می رسد این نهاد مهم و مؤثر در سه دهة اخیر، و بخصوص در حوزة علمیة قم، با تغییراتی جدی روبه رو بوده است. یکی از این تغییرات مهم روند روبه تزاید بوروکراتیزه شدن نظام آموزشیحوزه است. این پژوهش بر آن بوده تا ابتدا با رویکردی جامعه شناختی به ارائة توصیفی مختصر از کلیت این تغییر بپردازد. سپس با مطالعة آخرین نظرات مکتوب نمایندگان اصلی « بوروکراسی » طیف مدافع این تغییرات، در مقایسه با گزاره های اساسی سازندة مفهوم از منظر ماکس وبر در سنت جامعه شناختی، نشان می دهد که روند کلی این تغییرات بوروکراتیزاسیون » قرابت های فراوانی با مفهوم دارد. « در مرحلة بعد »پیامدها «ی  اجتناب ناپذیر این فرآیند را از منظر جامعه شناختی مورد بررسی قرار داده ایم تا نشان دهیم که حجم قابل توجهی از این پیامدها بر اثر اجرای این طرح در حال حاضر در حوزه به وقوع پیوسته است. در قسمت انتهایی، نمونه ای از مقاومت های جدی در برابر ابعاد مختلف انجام این پروژه در داخل حوزه بررسی شده است. روش اصلی این پژوهش مطالعة اسنادی بوده که در جریان آن طیفی از داده های اسنادی شامل مصاحبه ها، سخنرانی ها، کتاب ها و آمارهای رسمی مورد استفاده و بررسی قرار گرفته است.